#4 Wat Vlaamse muzikanten kunnen leren uit de Beatles-documentaire
Over Kafka en een slecht beheerd archief
Humo, het blad waar ik voor schrijf, heeft zijn eindejaarslijstjes klaar. Onze plaat van het jaar is Starburster van Fontaines D.C., maar ik ben vooral trots op de verrassende namen. Waar anders dan in Humo leest u nog een lofzang voor de Haïtiaanse rapper Mach-Hommy? Wie heeft er tussen al die nieuwlichters nog aan Kim Gordon gedacht? Enfin, ga vooral zelf kijken. Of luisteren, want we hebben er playlists bij gemaakt.
Lees alles over Humo’s platen van het jaar
Lees alles over Humo’s songs van het jaar
Ik sleutel zelf nog aan mijn persoonlijke playlist van 2024, maar daarover later meer. Deze nieuwsbrief gaat over een ander fenomeen dat ik associeer met het jaareinde: muziek op televisie. Naar goeie muziekprogramma’s is het op de klassieke tv-zenders vaak zoeken, zeker in Vlaanderen, maar in december kan het meestal niet op.
Zaterdag komt de BBC Two met Last Christmas Unwrapped. Het kerstlied van Wham! wordt veertig dit jaar.
Zondag zendt VRT Canvas Days of Our Lives nog eens uit, het definitieve portret van Queen en een van mijn favoriete documentaires aller tijden.
Tegen dan zal ook Multitude, le film, de concertfilm van Stromae, voor iedereen te zien zijn op YouTube.
Ik kijk elk jaar uit naar De tijdloze, sinds een paar jaar ook op tv met Michèle Cuvelier. Weetjes vergaren over oude rockers, hoera! (vanaf 28/12)
VRT Canvas plant nog uitzendingen van In Restless Dreams, een docu over Paul Simon (26/12) en One Hand Clapping, over Paul McCartney en Wings (27/12).
Lees het stuk over de opmars van ‘Last Christmas’ en andere kersthits (De Morgen)
Lees de recensie van Multitude, le film (Humo)
Lees mijn muzikale tv-tips, met elke week een nieuwe update (Humo)
Zelf keek ik voor Humo naar Beatles ‘64 op Disney+. Op voorhand had ik daar geen zin in. In het persbericht stond iets over zeldzame beelden, maar wat kon er nog zeldzaam zijn aan het meest beschreven kwartet sinds de evangelisten? Na anderhalf uur wist ik het: Beatles ‘64 laat The Beatles nog eens zien als jonge, dollende twintigers, niet als heiligenbeelden met sitars.
Makers David Tedeschi en Martin Scorsese legden beelden van hysterische fans in 1964 naast interviews met diezelfde fans vandaag. Heerlijk om hun ogen te zien fonkelen als ze over Paul, George, John en Ringo praten. De conclusie is helder: nog nooit in de geschiedenis van de popmuziek hebben pubers ongelijk gehad.
Lees hier mijn recensie over ‘Beatles ‘64’ (Humo)
Ik had de HBO-documentaire over yachtrock ook op mijn kijklijstje staan, maar nu de beruchte muziekblogger Bob Lefsetz die tot op de grond heeft afgefakkeld, weet ik het zo nog niet.
Lees hier de blogpost van Bob Lefsetz over yachtrock (Lefsetz Letter)
Muzikanten kunnen uit het succes van al die documentaires iets leren: het belang van een goed archief, zeker nu we in nostalgische tijden leven. We luisteren al jaren meer naar oude dan naar nieuwe platen. TikTok en tv-series laten oude tracks weer fris klinken. De meest besproken rockbands van 2024 zijn Oasis en Linkin Park. Zelfs op het hippe Pukkelpop zorgden de Sugababes voor het dikste feestje. Wie vandaag op een berg muzikaal erfgoed zit, hoeft maar te conserveren, te cureren en te cashen.
Helaas voor Vlaamse muzikanten is het bewaren van waardevolle muziek hier een groot probleem. Twee jaar geleden lag het grootste muziekarchief van Vlaanderen, dat van Kunstenpunt, nog in een kelder onder de Brusselse Financietoren, waar niemand het kon raadplegen. Toen de collectie in juni 2023 naar de bibliotheek van het Gentse conservatorium verhuisde, kregen historici en muzieknerds weer even hoop, maar onlangs las ik in De Standaard dat Muziekarchief.be, de beste databank voor Vlaamse pop en rock, er op 1 januari mee ophoudt.
Wat mij in dat stuk vooral kwaad maakt, is dat niemand - niemand! - de officiële bevoegdheid heeft om voor het Vlaamse muziekerfgoed te zorgen. Alles wat er nu is, is de vrucht van gepassioneerd vrijwilligerswerk.
Lees hier het stuk over Muziekarchief.be (De Standaard)
In Days of Our Lives, de documentaire over Queen, zit een fragment uit het eerste tv-optreden van de band, in 1974 bij Top of the Pops. Dat komt niet van de BBC, want die had de tape gewist. Wel van komiek Dick Emery, die zijn eigen programma wilde opnemen maar een fout had gemaakt. Zo kwetsbaar is muzikaal erfgoed dus. Een mens mag er niet aan denken welke platen, beelden en spullen we in Vlaanderen al kwijt zijn.
5 + 1 gratis
49th & Main - ‘Self Sabotage’: per toeval ontdekt in een playlist van mijn vriendin. Zonnige, hoogst dansbare indiehouse die ik volgende zomer op een festival wil zien.
Beckah Amani - ‘Grow With You’: breekbaar miniatuurtje voor de fans van Celeste, Adele en Jorja Smith. Ook Jorja Smith is trouwens fan van Beckah.
Scarlett Johansson - ‘Song For Jo’: hoogtepunt van de Tom Waits-coverplaat die Johansson opnam en waar ik dit weekend, op de 75ste verjaardag van Waits, nog eens naar luisterde. Wat een heerlijke gedachte dat Scarlett Johansson op een onbewaakt moment ‘Closing Time’ loopt te brommen.
Tegan and Sara - ‘Where Does The Good Go’: ik vroeg dit deze zomer op een quiz en bijna niemand leek dit naïeve indiepareltje uit de nillies nog te kennen. Zonde!
Youth Lagoon - ‘Football’: het antwoord op de vraag hoe Cigarettes After Sex zou klinken met minder reverb en minder weltschmerz.
En om te eindigen: literatuur. Na een voor mijn doen matig leesjaar ben ik bezig aan boek nummer tweeëntwintig, de pas verschenen geschiedenis van de legendarische jazzclub Hnita in Heist-op-den-Berg, waar onder anderen Toots Thielemans en Chet Baker kind aan huis waren. Voorlopig een aanrader, maar ik durf toch nu al een andere titel als mijn boek van het jaar aan te duiden: ‘Brief aan de vader’ van Franz Kafka.
Het helpt dat ik het boek in de best denkbare omstandigheden tot me nam: in Praag, na een indrukwekkend bezoek aan het Kafkamuseum, waar het even donker is als in het hoofd van de schrijver. Als mijn vriendin en ik moe waren, of we zagen een verwijzing naar Kafka in het straatbeeld, dan lazen we elkaar een stukje voor. Een snelle lezer is er op een dag mee klaar, maar een goede lezer, die de verwijten van Kafka aan zijn vader ten gronde wil begrijpen, doet er dagen over. En een goede schrijver, of iemand die dat wil worden, die heeft zijn hele leven werk aan Kafka.
Hartelijks,
Jasper