#28 Boze Bruce is mijn favoriete Bruce

Over de Kempen en toch weer dat durfkapitaal

The Notes in My Ears is de nieuwsbrief van Jasper Van Loy, muziekjournalist voor Humo en De Morgen en op TikTok. Elke woensdag een persoonlijke selectie muziekverhalen en songs.

Het leukste muziekverhaal dat ik de voorbije dagen las, ging over folkmuziek in Noorwegen. Het genre is daar namelijk aan een revival bezig onder jonge mensen, stelde de Scandinavië-correspondent van The Guardian vast. Maandelijks komen die frisse Gen Z’ers samen in het nationale folkcentrum in Oslo om er te dansen op de muziek van de hardingfele, een Noords broertje van de viool, en de bukkehorn, een instrument dat gemaakt is van een geitenhoorn.

“There is something about those melodies and those stories that are still so relevant,” zegt oprichter Tuva Syvertsen in The Guardian. Ze weidt er verder niet over uit, en ik beweer niet dat ik de wijsheid daaromtrent in pacht heb, maar die uitspraak deed me wel aan een paar dingen denken.

Aan een interview met de Nederlandse denker Roxane Van Iperen bijvoorbeeld, vorig weekend in De Morgen, waarin ze vertelt over haar nieuwe boek Eigen planeet eerst. Een boek dat ik nog moet lezen, als in: absoluut nog móet lezen, omdat ze er een sentiment in verwoordt dat ik al even voel, maar nog nooit in zulke krachtige woorden heb gelezen:

“Het fundamentele probleem is de tegenstelling tussen de lokale realiteit en de globale problemen. Ik noem dat in het boek de twee systeembakken. De lokale is het bestaande systeem op de grond, waarin jij en ik ons dagelijks leven leiden, afhankelijk van arbeid, scholing en fysieke infrastructuur. Daarboven hangt een ander systeem ‘in de lucht’: een intens verweven gemeenschap van financiële instellingen, multinationals, techbedrijven, supranationale organisaties, rijke ondernemers en politici die grenzeloos over de wereld reizen, ontworteld van iedere standplaats en slechts gehouden aan de wet als enige begrenzing.”

Dat is een probleem voor onze democratie, zegt Van Iperen, want op het systeem ‘in de lucht’ hebben lokale verkiezingen maar weinig invloed. “Wat kan een Dick Schoof of Bart De Wever beginnen tegen pakweg Meta”, vraagt de Nederlandse zich terecht af, “of tegen bedrijven die massaal pfas in ons milieu gepompt hebben en alweer vertrokken zijn?”

Ook in de muziek is er een spanning tussen het lokale en het globale. Muziek is iets plaatselijks – we kopen een vinyl in Geel van een rapper uit Knokke en gaan daarna zijn liedjes meezingen in een zaal in Brussel –, maar evengoed iets globaals – we luisteren via Britse servers van een Zweeds bedrijf naar een Franse zanger die zijn concerten laat regelen door een Amerikaanse multinational en naar een Nederlands festival komt, dat eigendom is van een Brits bedrijf dat eigendom is van een Amerikaanse durfinvesteerder die in Canadese gaspijplijnen en Israëlische datacentra investeert.

Ja, ook in deze nieuwsbrief gaat het over KKR, want de zaak rond de firma die festivals als Zwarte Cross, Sziget en Sónar in zijn portefeuille heeft zitten, blijft uitdijen. De ene na de andere artiest zegt zijn optreden op een van die festivals af: geen Le Motel en Juliana Huxtable op Sónar, geen Hang Youth op Zwarte Cross. De Nederlandse punkband is uitgesproken antikapitalistisch en plaatste twee posts op Instagram over hun beslissing.

hang.youth

A post shared by @hang.youth

De tweede is de interessantste en legt de spanning tussen het lokale en het globale mooi bloot:

“Onze webshop software (sic) wordt inderdaad geleverd door een tent die onderdeel is van een ding wat onderdeel is van een ding wat eigendom is van KKR. We gaan opzoek naar een andere.”

Om maar te zeggen dat je ook op de grond eigenlijk niet kan ontkomen aan het systeem ‘in de lucht’. Je kunt je er wel minder afhankelijk van maken, en ik denk dat dat onder meer kan via verankering in de grond. Ik heb een zwak voor wat lokaal sterk is ingebed, voor initiatieven die niet worden gedragen door wat erboven hangt, maar door wat eronder staat en ligt.

Folk in Noorwegen bijvoorbeeld, maar ook uit andere landen. Is het toeval dat de Ierse folk aan een renaissance bezig is (Lankum, Landless enzovoort), dat Kneecap wereldwijd succes oogst met raps in het Iers die voor het grootste deel van hun fans niet te verstaan zijn, dat de laatste editie van het Eurovisiesongfestival werd gedomineerd door songs in de eigen taal en dat ook een in alle opzichten oorspronkelijke metalband als Amenra tegenwoordig naar haar moedertaal grijpt?

In mijn eigen omgeving zie ik wel meer parels van verankering. In Mechelen, de stad waar ik woon, is geen concertzaal, maar leeft de muziekscene als nooit tevoren door cafébazen en collectieven. In de Kempen, de streek waar ik vandaan kom, wordt reikhalzend uitgekeken naar Gladiolen, het festival waar ik al eerder over schreef en waar ik vorig weekend mee de 25ste verjaardag van mocht vieren.

gladiolen

A post shared by @gladiolen

Deze tijden zijn één groot reclamebord voor het adagium dat boven de deur van elke concertzaal in dit land zou moeten hangen: support your local scene. Dat gebeurt, en dat geeft me hoop, net als – vergeef me het ongemakkelijke brugje – het briljante concert van Bruce Springsteen in Rijsel afgelopen weekend. Om het korter door de bocht te zeggen dan dat het mag in de krant: hij is gestopt met de grote Jan uit te hangen op Broadway en spreekt zich zonder omwegen uit over het gevaar dat zijn land leidt:

“Het Amerika waar ik over heb geschreven en dat 250 jaar lang een baken van hoop en vrijheid was, is momenteel in handen van een corrupte, incompetente en verraderlijke regering.”

Ik smijt er niet mee, maar als The Boss de passie preekt, haal ik mijn vijf sterren boven.

5+1 gratis

De songs van de week hebben nog eens een thema: nummers die ik volgende week heel graag live wil horen op mijn eerste Primavera.

1. Beach House - ‘Pay No Mind’

   Een deep cut, maar gek genoeg het eerste nummer dat ik ooit van hen hoorde, waardoor iets in mijn hoofd het mooier, dieper en waardevoller blijft vinden dan pakweg ‘Space Song’. Kans dat ze het spelen: 5 procent.

2. Dehd - ‘Dog Days’

   Springerige indie die goed past bij de baldadigheid van het eerste zomerfestival. Kans dat ze het spelen: 55 procent.

3. Horsegirl - ‘Beautiful Song’

   Het bewijs dat een goed rocknummer én kwetsbaar kan zijn én gewoon lekker rechtdoor kan raggen. Kans dat ze het spelen: 60 procent.

4. IDLES - ‘The End’

   Telkens ik het slotnummer van Crawler hoor, wil ik erin vallen met mijn kop eerst. Het klinkt als fel wit licht, als een eeuwigdurend salvo van roze confetti, als de laatste moshpit van het weekend. Kans dat ze het spelen: 25 procent.

5. LCD Soundsystem - ‘Someone Great’

   Alleen al die openingszin! “I wish that we could talk about it / But there, that's the problem”: wordt nog een pak beter als je beseft dat James Murphy over zijn overleden therapeut zingt, de man met wie hij dus normaal zou praten mocht hij een dierbare zijn verloren die níet zijn therapeut was.

En om af te sluiten eens geen cultuurtip, maar uitzonderlijk een zesde nummer: ‘De overkant’, mijn favoriete song van Suzan & Freek, waarin ze het toevallig ook nog eens over verankering hebben.

Je vindt alle nummers terug in deze playlist, net als de tips die ik in de vorige nieuwsbrieven heb gegeven. Bij dezen zijn ook jouw aanraders van harte welkom.

Hartelijks,
Jasper